Bu makalede saç dökülmesi tedavisinde topikal finasterid kullanımı, başarı şansı ve topikal finasterid hazırlama yöntemini değerlendireceğiz. Özellikle de finasteridin yan etkilerinden çekinerek oral finasterid kullanmak istemeyenler ve oral finasterid kullanımından yan etki yaşayanlar için güzel bir rehber olmasını diliyorum. O halde DHT hormonunu engelleyen topikal finasterid ve erkek tipi kellik (androgenetik alopesi) ile mücadelede bir diğer rehberiniz olacak değerlendirmelerimize başlayalım.
Daha önceki makalelerimizde de belirttiğimiz üzere Finasterid güçlü bir tip 2 Alfa 5 redüktaz (5a Redüktaz) inhibitörüdür (engelleyici). Bu sebeple AGA (erkek tipi kellik) tedavilerinde dünyada yaygın olarak başvurulan tedavilerde başı çeker. Finasterid kullanımı sonucunda ortaya çıkan ya da çıkabilecek yan etkilerden endişe duyan birçok erkek bu ilacın kullanımını defalarca kez düşündürebiliyor. Bu sebeple de özellikle de son yıllarda ağızdan alınan finasterid yerine topikal (deri üzeri) uygulanması arasında sağladığı yarar açısından bir fark olup olmadığı konusunda çalışmalar gerçekleştirildi. Nihayetinde belirli formülasyonda hazırlanan topikal finasterid de oral finasterid gibi saç büyümesini sağlarken daha az yan etkiye sebep olduğunu gösterdi. Finasteridin yan etkilerinden endişe duyduğu için oral yoldan kullanmak istemeyenler için saçları yeniden çıkaran bir tedavi yöntemi olarak topikal finasterid bir umut kaynağı oldu. Bu makalenin devamında evde kolayca topikal finasterid losyonu hazırlamanın yollarını anlatacağız. Zaten eczaneden satın aldığınız finasterid hapları ile olacağı için kullanabileceğiniz en ucuz saç dökülmesi ile mücadele tedavisi de olacaktır.
Ev Yapımı Topikal Finasterid? Neden Bunu Yapıyoruz?
Eğer bir eczacı desteği ile ya da kozmetik alanında uzman bir şirketin ürünü olan topikal finasterid kullanmak isteseydiniz ortalama aylık masrafınız 3.000 Tl olurdu. Bunu temel sebebi firmaların ve kar amacı güden kişilerin sizin probleminizi ekonomik kar etme durumuna dönüştürmek istemeleridir. Oysaki satın alacağınız losyonların da içerisinde zaten çok daha ucuza temin edebileceğiniz finasterid etken maddesi bulunmuyor mu? O halde eğer birisi bana topikal finasterid hazırlamanın yolunu gösterirse, neden kendim hazırlamayayım ki?
Topikal finasteridin evde hazırlanmasını teşvik eden diğer bir husus da içerik oranının tamamen sizin tercihlerinize ve saç durumunuza göre değiştirilebilecek olması. Yani piyasada satılan standart bir losyon oranı %0.05 iken belki sizin için %0.01 yeterli olabilecekti. Üstelik çok daha az yan etki ihtimalini de unutmayalım.
Ülkemizde henüz bulunmasa da örneğin %0,3’lük bir topikal finasterid solüsyonu temin ettiniz. Bu saç problemi yaşayan tüm insanların genel ortalamalarına göre belirlenmiş bir losyon olduğu için tüm saçsız veya seyrek bölgeleri kapsayacak şekilde günde 1 ml ve daha fazlasını kullanmanız durumunda günlük ortalama 3 mg finasteride maruz kaldığınız sonucunu doğurur. Bu örnekte topikal finasterid kullanımında kafa derinizden 0,2 mg finasterid emilerek kan dolaşımına karışırsa bu zaten %67 oranında DHT baskılayan (Bu makalede oral finasterid kullanım oranları ve baskılanan DHT hormonu miktarlarını inceleyebilirsiniz.) 0,2 mg oral finasterid kullanımından farksız olacaktır. Pratikte de aynı oranda hormonal değişikliklere ve yan etkiye sebep olur. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda kafa derisine uyguladığınız topikal finasterid miktarındaki oran ne kadar artarsa serum (kan) DHT üzerindeki baskı sonucu DHT’nin kan dolaşımındaki azalma oranı da o kadar artacaktır. Aşağıdaki tabloda açıkça görebilirsiniz.
Sisteme giren Finasterid miktarının az olması sayesinde daha az yan etki yaşama ihtimali topikal finasterid kullanımını cazip hale getirir. Ancak bu kullanım metodu birçok eksikliği de yanında getirir. Şöyle ki:
- Topikal finasteridi, saç dökülmesi yaşadığınız tüm bölgelere uygulayamayabilirsiniz.
- Her gün topikal finasterid kullanmanın zor olması sebebiyle ilacın etkinliğinin azalması ya da tam olarak verim alınamaması durumu oluşur.
- Evde hazırlanan finasteridin içeriğinin ve oranlarının doğru olup olmadığı asla net değildir.
Ayrıca bazı kimseler losyon yapımında finasterid haplarının ezilerek suyla çözmek ve bunu kafa derisine sürmek gibi bir yöntemi losyon yapımı zanneder; ancak bu o kadar da basit değildir. Ancak merak etmeyin, şimdi yukarıda da belirttiğim gibi sizi evde kendiniz için finasterid losyon yapımını kolaylaştıracak adımları anlatacağım.
Günlük Ne Kadarlık Finasterid Kullanacağımızı Belirleyelim
Klinik olarak hem kadınlarda hem de erkeklerde etkili sonuçlar doğuran ve serum DHT seviyesinde de herhangi bir azalmaya yol açmayan topikal finasterid formülü günde 0.1 mg olarak ortaya çıkmıştır. Yani bir diğer deyişle genetik saç dökülmesi ile mücadelede reçete edilen standart finasterid dozunun 10’da 1’ine eşdeğerdir. Muhteşem öyle değil mi?!
Bu finasterid dozu da günlük olarak şu şekillerde kullanılır
- Günlük 1 ml içerikte %0,01 oranındaki kullanım. Genelde bölgesel saç dökülmesi problemi yaşayanlar için uygundur.
- Günlük 2 ml içerikte %0.005 oranındaki kullanım. Genelde yaygın/geniş alandaki bir saç dökülmesi durumunda olanlarda için uygundur.
Finasterid kullanımında oldukça dikkatli olmak isteyenler ve yan etki problemi yaşayan kişiler için topikal finasterid oranları için uygun dozlar yukarıdaki şekillerde formüle edilebilir. Tabi ki nihayetinde kellikle mücadele için daha yüksek oranlarda topikal losyonlar da kullanılabilir; ancak yan etki riski de eşdeğer oranda yüksek olacaktır. Günlük 0.1 mg düşük doz sayesinde klinik gözlemlere göre yan etkinin görülme olasılığı çok düşüktür.
Topikal Finasterid Losyonunda (Formülasyonunda) Taşıyıcı Madde Kullanımı
Öncelikle taşıyıcı madde demek, bir aktif bileşeni cildin daha derin katmanlarına taşıyarak istenen etkiyi göstermesini sağlamaya yarayan bileşen demektir. Yani kafa derimize uyguladığımız topikal finasterid tek başına saç köküne inemeyeceği için onu oraya götürecek ajanları kullanacağız. Bu sayede kıl foliküllerine ulaşan Finasterid orada Alfa 5 Redüktaz (5a redüktaz) engelleyerek DHT oluşumuna ket vurabilecek.
Yukarıdaki grafikte de görüleceği üzere topikal finasterid formülasyonunda bazı taşıyıcılar etken maddenin deri altına nüfuz etmesi için etkilidirler. Bu penetrasyonu sağlayan ajan taşıyıcılar çalışmada gösterilmiştir. Yukarıdaki tablonun yorumunu şu şekilde yapabiliriz:
- Topikal losyon saçları durulamadan saç derisinde ne kadar uzun süre kalırsa cilt tarafından emilme oranı o kadar fazla olacaktır. Bir gün / 24 saatten fazla süre boyunca emilim devam eder.
- Uzun süreli etkili emilim sonucunda sistemde /kan dolaşımında DHT azalması meydana gelebileceği durumuna karşı olarak düzenli olarak DHT ölçüm testleri yoluyla serum DHT takibinde yarar vardır.
- Grafiklerden görüleceği üzere en kötü taşıyıcı sudur. Bu sebeple Topikal DHT Engelleyici Losyon için su kullanmayı asla tercih etmeyin.